Vijgenbomen en vijgenwespen zijn op een elegante wijze afhankelijk van elkaar voor hun voortplanting. De bomen hebben de wespen nodig voor de het bestuiven van de duizenden kleine bloemen in hun syconia; de wespen gebruiken de vrouwelijk bloemen in de syconia om hun eitjes in te leggen.
Een vrouwelijke wesp, bevrucht en bedekt met pollen, komt op juiste moment het syconium binnen om haar eitjes leggen en de vrouwelijke bloemen te bestuiven met de pollen die ze bij zich heeft. Terwijl de zaden van de vijgenboom rijpen, groeien de wespen in de vrouwelijke bloemen door zich te voeden met de zaden die ontwikkelen in de bloemen. De overige bestoven bloemen ontwikkelen zich tot zaden bestemd voor de voortplanting van de vijgenboom.
Als eerste komen de mannetjes wespen uit en bevruchten de vrouwtjes die nog in de bloem zitten. Als de, inmiddels bevruchte, vrouwtjes uitkomen, bloeien tevens de mannetjes bloemen in vijg; de bevruchte vrouwtjes wespen worden bedekt met pollen.
De mannetjes vijgenwespen boren een uitgang uit het syconium voor de vrouwtjes. Zelf zijn ze (meestal) ongevleugeld en blijven achter. Nadat de vrouwtjes het syconium hebben verlaten, ontwikkeld zich een vrucht. Dit is de vijg die je soms bij de groenteboer koopt. De rijpe vrucht wordt opgegeten door bijvoorbeeld vogels of vleermuizen, die zo de vijgenzaadjes verspreiden.
En dan is de cyclus rond; de vrouwtjes vijgenwespen gaan op zoek naar een bloeiende vijgenboom. Als een vijg bloeit dan kunnen de vrouwtjes door een opening in het syconium komen om hun eitjes te leggen. Deze opening sluit na de bestuiving. De vijgenwespen vinden bloeiende vijgenbomen doordat ze speciale geurstoffen verspreiden waar ze op af komen. En het zijn deze geurstoffen die ik ga onderzoeken.
Syconium aan tak:
Binnenkant onbestoven syconium (met vijgenwesp):
Binnenkant bestoven syconium:
Binnenkant rijpe vrucht met zaden:
